MÔ HÌNH SINH KẾ BỀN VỮNG DƯỚI TÁN ĐIỀU
Kết nối kinh tế – môi trường – con người trong một hệ sinh thái nông nghiệp nhân văn.
Từ ý tưởng nhân văn đến thực tiễn xanh
“Mô hình sinh kế bền vững dưới tán điều” được khởi xướng từ năm 2019 với sứ mệnh nâng cao đời sống nông dân, bảo tồn thiên nhiên và lan tỏa giá trị cộng đồng. Dưới những tán điều rợp bóng, người dân không chỉ thu hoạch quả – mà còn trồng xen dược liệu, chăn nuôi sinh học, tạo thu nhập ổn định quanh năm.
Cấu trúc mô hình sinh kế
Mô hình gồm ba tầng liên kết chặt chẽ: cây điều – cây xen canh – cộng đồng nông hộ. Hệ thống này tạo ra chuỗi giá trị đa dạng, giảm phụ thuộc vào mùa vụ và tăng hiệu quả sinh thái.
Tầng 1
Tán điều bền vững
Bảo tồn đất, giữ nước, che bóng và tạo hệ sinh thái vi sinh.
Tầng 2
Xen canh dược liệu
Trồng nghệ, gừng, sả, tiêu – tạo thu nhập kép cho nông dân.
Tầng 3
Sinh kế cộng đồng
Hợp tác xã điều xanh, sản xuất chế phẩm hữu cơ và sản phẩm thủ công.
Hiệu quả kinh tế & xã hội
Kinh tế tăng trưởng xanh
Thu nhập của hộ dân tham gia mô hình tăng trung bình 45%/năm, chi phí canh tác giảm 20%. Các sản phẩm phụ (vỏ điều, lá, dược liệu) được tái chế thành phân bón và dầu sinh học.
Tác động xã hội tích cực
- Tạo việc làm cho hơn 1.000 lao động nông thôn.
- Phụ nữ chiếm 60% lực lượng trong hợp tác xã sản xuất.
- Phát triển du lịch nông nghiệp – trải nghiệm “Một ngày làm nông dân dưới tán điều”.
Kinh tế tuần hoàn – Không để gì bị lãng phí
Dầu vỏ điều
Chiết xuất làm nhiên liệu sinh học và sơn sinh thái.
Phân compost
Phụ phẩm lá, vỏ được ủ làm phân hữu cơ cải tạo đất.
Thủ công mỹ nghệ
Vỏ hạt và gỗ điều được tái chế thành đồ lưu niệm thân thiện môi trường.
Hợp tác & Lan tỏa giá trị
Mô hình sinh kế Bà Tư đã được Foodbank Việt Nam, Liên hiệp Hợp tác xã Nông nghiệp Xanh, Green Journey và nhiều tổ chức quốc tế ghi nhận là mô hình “kinh tế xanh kiểu mẫu”.
Hướng đến mục tiêu 2030:
- Phát triển 5.000 hộ nông dân tham gia mạng lưới sinh kế xanh.
- Giảm 50% phát thải carbon trong canh tác điều.
- Tăng gấp đôi sản lượng sản phẩm phụ hữu cơ.